«بازی در باغ»؛ یک ویدئوی مشارکتی
به تصویر کشیده شدن و تحلیل وضعیت گروههایی که کمتر صدایشان شنیده میشود اغلب از سمت متخصصین و بیرونیها صورت میگیرد. آنها تلاش میکنند بر اساس دغدغهها و پیشفرضهایشان وضعیت سوژههای خود را با دیگران در میان بگذارند و به نمایش درآورند. سوژههای این گونه فیلمها فرصت کمتری دارند برای اثر گذاشتن بر روی فرآیند و چیزی که قرار است از وضعیتشان به نمایش درآید. این روند باعث میشود بین واقعیت سوژهها و چیزی که به نمایش در میآید فاصله معناداری ایجاد شود. ابزار ویدئوی مشارکتی به عنوان یکی از ابزارهای رویکرد مشارکتی برای پر کردن این خلا و فاصله به وجود آمده است تا بتواند قابلیت افراد و گروهها را برای به تصویر کشیدن و نمایش دادن وضعیت خودشان بیشتر کند. به همین خاطر یکی از دغدغهها و علاقهمندیهای ما در مؤسسه انسانشهر استفاده از این ابزار برای فراهم کردن بستری در جهت شنیده شدن صدای این گروههاست که به شکل متداول کمتر شنیده میشوند.
برای اولین تجربه به کارگیری این ابزار، سراغ جمعی از بچههای یک مرکز بهزیستی به نام «مرکز یاوران معلولین نارمک» رفتیم. هدفمان از تعریف این پروژه «افزایش قابلیت بچهها در تحلیل و به اشتراکگذاری بیواسطه وضعیت و دغدغههای جمعیشان» بود. این پروژه و فرایند تمرکز خود را نه بر ساخت فیلم که بر افزایش قابلیتهای بچههای مرکز و توانمندتر شدن آنها گذاشته بود. به همین خاطر در تمام طول فرآیند، تیم پروژه نقش تسهیلگر را بهعهده داشت و تلاش کرد شرایطی را فراهم کند که طی آن بچهها بتوانند وضعیتشان را تحلیل کنند، اولویتهایشان را شناسایی کنند و خودشان دست به برنامهریزی و اقدام بزنند.
یکی از محصولات این پروژه فیلمی شد با عنوان «بازی در باغ». این فیلم یک «ویدئوی مشارکتی» است که توسط گروهی هفت نفره از بچههای مرکز ساخته شده است. گروهی که در فرآیند کارشان و با همفکری همدیگر نام خودشان را «فرشتگان مهربانی نجات» گذاشتند. آنها از آبان ۱۴۰۰ تا آذر ۱۴۰۱ با همراهی تسهیلگرانی از مؤسسه ما مشغول برنامهریزی و ساخت این فیلم بودند. این گروه برای تهیه فیلمشان مسیری طولانی را طی کردهاند و در فرآیندی یکساله، در قالب جلسات کارگاهی هر هفته برای رسیدن به هدفشان برنامهریزی و تمرین کردند. این مسیر که در قالب فرآیندی مشارکتی طی شد بستری را فراهم کرد تا بچهها با ابزارهای تصویری آشنا شوند و تمرین کنند دغدغهها، نیازها و علاقهمندیهایشان را با استفاده از این ابزارها با دیگران به اشتراک بگذارند. در واقع در این فرآیند بچههای گروه فقط دست به دوربین نشدهاند و صرفا فیلمبرداری این کار را انجام ندادهاند بلکه تمام مراحل ساخت این فیلم از انتخاب موضوع تا تهیه داستان فیلم، تدوین و ... توسط این گروه انجام شده است. حتی مرحله آخر که شامل برنامهریزی برای نمایش عمومی فیلم و جزئیات آن بود نیز توسط این گروه انجام شد. مثل انتخاب و آماده کردن سالن نمایش و طراحی و اجرای فعالیتهای جمعی روز نمایش. در نهایت در آذرماه 1401 مراسمی برای نمایش عمومی فیلمشان برنامهریزی و اجرا کردند و فیلمشان را به مخاطبینشان نمایش دادند.
اگر تمایلی برای دیدن این ویدئوی مشارکتی دارید میتوانید از طریق ایمیل مؤسسه به ما اطلاع دهید.